(Courtesy Esmond Choueke)
(Courtesy of Rosemary Two Rivers)
Onwá:ri Two-Axe Earley ie’nikonhra’shátstehkwe’ taierihón:ni’ taontté:ni’, ok ki’ shé:kon só:tsi é:so iá:kon iah tekonwaienté:ri ónhka ne nakáonha. Nè:’e tewatteniónhe’.
Kahnwa’kehró:non Courtney Montour naonhà:’a tiakokarasé’stsi teióia’ks, Mary TwoAxe Early: I am Indian Again, sha’teka’shátste tsi ní:ioht.
Wa t e r i h w a t e w e i è n : t o n teióia’ks wátston akáhson, Two-Axe Early tsi nitiawé:non tsi iakorihwahskehnhà:’on oh naiá:wen’ sha’taiá:wen’ne’. Montour tionhtkà:wa’s ne è:neken tsi aiontathsennakará:tate’ ne iakón:kwe, tsi ní:ioht akénhake’ ákte’ kanakerahserakè:ron, iah nek ne Kahnawà:ke – tsi nón:we kwah skena’shòn:’a tsi shakoti’nikonhrhen’enhátie’. Tánon’ iohnhá:ten’t nè:’e.
(Courtesy NFB)
Ok nakaié:ren aiakohsennakará:tate’ kaná:takon, né:ne ón:kwe aiakawehiahráhkwen’ tsi ní:kon iakohskehnà:’on.
“Né: kí:ken teióia’ks Onwá:ri akó:wen,” wa’ì:ron’ Montour. “Ionkhihthará:ni, ionkhihonkará:- wi skátne akotekhwahrahtsheraktóntie aietewanitskó:ten’ tánon’ aiethiiatkaratahónhsatate’. Iah tewakè:ron atió’tate’ tsi niiotkwá:ton kí: teióia’ks tsi kathrórianions tsi nikaká:res. Khé:ken, wa’kanonhtónnionhwe’ tsi ní:tsi takáttoke’ akorihwà:ke tánon’ tsi nahò:ten kahská:neks akhehró:ri tóka’ shí:ken shé:kon kèn:tho aiaké:sheke’.”
Two-Axe Earley, é:so iá:kon kaná:takon tho ní:tsi iontatienteríhahkwe’ ne Sister aiontatiátsheke’. Onkwe’tà:ke tánon’ kakoráhsera wa’tiehnió:ten’, arenhátien tsi wa’ontatahsénhten’ tánon’ wa’ontathró:ri’ aierihò:kten’ tóka’ iáhten, aionterihwatkáhtho’ – ieiakotkontáhkwen tsi iakohskéhnhen.
Ióhsen tsi ní:tsi kaianerenhseríson ne Indian Act tsi konnonkwehón:we aiotiianerenhsáhton’se’ tóka enhotíniake’ ne iah tehronkwehón:we. Iah tetkarihwaié:ri tho shikahá:wi, tánon iah tetkarihwaié:ri nòn:wa.
Iah tha’teiotonhontsóhon ónhka aiakoianerenhserón:ti’ tóka’ iah tehronkwehón:we enhotíniake’.
Iah tha’teiotonhontsóhon ò:ni’ ónhka taiontatia’tó:rehte’ nek ié:ken tsi niiakonekwenhsò:ten’ – ratihnara’kenhnéha nè:’e, ehtà:ke iontión:nis tánon’ ne aó:wen ne sénha iosnó:re aionkhirihwáhtonhte’.
Onwá:ri roièn:’a Ed rá:wen tsi teióia’ks “Tóhsa nonwén:ton sathón:tat ne ónhka aiesahró:ri tsi iah tehsonkwehón:we.”
Iah nonwén:ton teiakothontá:ton ónhka nè:’e aiontathró:ri’ né: tsi shé:kon iakonkwehón:we arenhátien ónhka tehniiáhse.
“Iorihowá:nen n-Ón:wari akoká:ra ase’kén shé:kon nòn:wa wenhniseraténion tehshakotihà:tha’ konnonkwehón:we tsi nonkwá:ti ne Indian Act tsi nikaianerenhseríson,” iaká:wen Montour. “É:so iá:kon kahwatsiratátie’ Onwá:ri wa’ontatáhseron’ niaiontahsónteren’ ken’ nikaio’tenhserò:ten’. Niiorihowá:nen è:neken aiethihsennakará:tate’ ne konnonkwehón:we tsi ní:kon iotirihwaierí:ton, thiká:te nokara’shòn:’a sha’té:ioht Onwá:ri akoká:ra.
Onwá:ri wa’ontataterí:io’ kakoráhsera oh naiá:wen’ konnón:kwe nok ratiksa’okòn:’a enhotiianerenhseraién:take’. Iakotste’niaròn:ne’ iakótston ka’shatsténhsera, tánon’ kanoronhkwà:tshtera tsi wa’enèn:ri’ne’, sha’té:ioht tsi nòn:wa ieionatkontáhkwen ne ken’ nitiotiièn:- sa,” wa’ì:ron’.
Kaié:ri niiohserá:ke tsi niiò:re wa’kakaríson, wa’ì:ron’ Montour, ase’kén karì:wes iakawentorahkwen’níhne’ taionttókwahte’ tsi nón:we waterihwateweien’tónnion.
“Skáhere’ tewáhsen niiohserá:ke nikarì:wes iontatáhsere ne ierihó’kwats, nek tsi ken’ nikón:ha khók wateweièn:ton
